Bearjadatiđida mii vázzáimet Stuorradiggái. Oslo duopmogirku olggobealde mii bisáneimmet ja hálaimet suoidnemánu 22. beaivve 2011 dáhpáhusaid birra. “Jernrosene” lea ruvsumeara muitomearka mii bohciidii dan maŋŋá go máŋggas bidje ruvssuid Oslo duopmogirku olggobeallai dramáhtalaš dáhpáhusaid maŋŋá.

Gaskavahku njukčamánu 6. beaivve finai stuorradiggepresideanta Masud Gharahkhani galledeamen min skuvlla Kárášjogas. Go mii bođiimet Stuorradiggái bearjadaga 8. beaivve, de son háliidii fas deaivat min.

Fágabeaivvi váldoulbmil lea oahppanspeallu “Demo” Stuorradikkis. Oahppit ohppe  demokratiija birra, ja oassálaste demokráhtalaš proseassaide dego stuorradiggeáirrasin.

Ovdalgo oahppanspeallu álggii, fertejedje oahppit vástidit iskkadeapmái, ja dan bohtosat mearridedje geat bohte seamma politihkalaš bellodahkii oahppanspealus. Dat lei hui buorre lágideapmi, ja oahppit ledje hui duhtavaččat ja barge aktiivvalaččat iešguđetlágan bargobihtáid. Sii hárjehalle ákkastallama, oassálastima politihkalaš digaštallamiidda ja parlamentáralaš giela geavaheame. Historjáfágas sii besse geardduhit movt demokratiija Norggas doaibmá ja fápmojuohkinprinsihpa.

Go mii leimmet loahpahan galledeame Stuorradikkis, de lei lunšaáigi. Mii háliideimmet váldit gova Norgga demokratiija fápmostruktuvrra nuppi čuoldda ovddabealde: Gonagaslaš šloahta. Juohke bearjadaga lea stáhtaráđđi, ja gonagas lei várrejuvvon. Danne mii eat sáhttán fitnat šloahtas guossis. 

Goalmmát čuolda Norgga fápmostruktuvrras lea Alimusriekti. Go mii leimmet Osloves, lei Kárášjoga-ášši stuorra dáhpáhus Alimusrievttis, ja mii smiehtaimet finadit doppe jos mii beassat dohko sisa. Bearjadat njukčamánu 8. beaivve lei nubbin maŋimus beaivi go Kárášjoga-ášši lei riektegieđahallamis, ja mii bođiimet riektalatnjii go Kárášjoga-ášši advokáhtat čilgejedje iežaset beali áššis. Oahppit besse vásihit Alimusrievtti “vuoiŋŋa”, ja ožžo veaháš eambbo áddejumi ja beroštumi sámi politihkkii ja demokratiijai, vaikko giella lei vehá váttis. Kárášjoga-ášši lea dehálaš nuoraide geat galget ássat Kárášjogas boahtteáiggis.

Dát beaivi lei historjjá fágabeaivi, ja go mii vácciimet birrarat Osloves, de mis ledje maiddái vejolašvuođat guorahallat eará fáttáid go demokratiija. Nuppi máilmmisoađi, industrialiserema ja suoidnemánu 22. beaivve dáhpáhusaid luottat leat ain oidnosis Osloves. 

Go geahččat vulos, mii áicát muitomearkkaid nuppi máilmmisoađis: “Snublesteiner”. Duiskkalaččat godde badjel 700 Norgga juvddálačča nuppi máilmmisoađis, ja "Snublesteiner" leat smávva muitomearkkat gáhtaid alde ruovttuid olggobealde gos sii ásse.

 

Suoidnemánu 22. beaivve 2011 dáhpáhuvai juoga suorggahahtti Osloves ja Utøyas. VG-vistti olggobealde oaidnit ain dien beaivvi ođđasiid lássaskáhpes (ovdalgo falleheamit dáhpáhuvve).

 

Ovdalgo bođiimet hotellii gos mii oruimet de mii vácciimet Akerjoga gáttiid mielde. Dohko leat vuosttaš tekstiilafabrihkat Norggas ásahuvvon, ja mii sáhttit oaidnit máŋggaid industrialiserema luottaid doppe.

Eahkes moai kollegain manaime váccašit, muhto leimme massán iežame oahppiid. Máinnasšaldi govain mii háliidat giitit fiinna vásáhusaid ovddas.

Dearv. Margrethe Sakshaug