Oahpaheaddji muitala sis lei fágabeaivi eaŋgalasas gos álgobeaivvi hárjehalle čálalaš eksámenii skuvllas. Nuppi oasi beaivvis ožžo oahppit ieža stivrret maid sii galge bargat, ja nu sii mearridedje ahte mannet skohtermátkái. Oahpahuslága § 1-1. mielde galget oahppit ieža beassat váikkuhit ja váldit mielovddasvástádusa iežaset oahppandillái. Nu lea ovttaskas oahpaheaddjis ovddasvástádus láhčit oahpahusdili nu ahte oahppit besset váikkuhit. Dán vuoru fidnofágasuorggi eaŋgalasgielaoahpaheaddji šattai ieš oahppin ja ja oahppit fas oahpaheaddjin.
Sámi bajásgeassinárvvut guovddážis
Dákkár oahpahusmálle doarju dan maid Asta Balto (1997) čállá, namalassii ahte olmmoš ovdána ovttasbarggu bokte go lunddolaš ságastallá bokte čoavdá áššiid. Ovttasbarggu bokte dát fidnofágaoahppit besse maid lunddolaš dilis nannet iežaset fierpmádaga, go veahkkálaga plánejedje ja čađahedje skohtermátki. Ovttasbargu nanne fierpmádatdovddu mii fas hukse dovddu ahte "mun dat gal birgen", mii fas nanne eallinbirgejumi-dovddu ja ovttaskas oahppi iešdovddu.
Oahppit ofelačča
Dát fitnofágahahppit gal ieža dihte guđe máđii galget vuodjit. Go ollejedje Bittejávrái de goaivvastedje dollasaji ja cahkkehedje dola. Diehttelasat de buohkat hálle dušše eaŋgalasgillii ja oahpaheaddji muitala iežaset reaškkán olu 😊 Oahpaheaddji muitala alddis leat hui buorre dovdu maŋŋel mátkki, sihke ságastallamiid ovddas, muhto vuosttamužžan go oahppit dán mátkkis besse čájehit eará máhttu go maid muđuid dahket.
Birgen ja iešbirgejupmi
Oahpahusdilis, nugo sámi jurddašeamis ge, lea álo diđolaš plána vuođđun buot bargguin. Diđolaš jurdda, vaikko dat ii álo muitaluvvo, dat lea goit Sámi joatkkaskuvllas vuođđojurddan dasa ahte oahppu galgá doarjut ovttaskas oahppit nu ahte ovttaskas oahppi birge. Iešbirgejupmi lea Aimo Aikio (2010) mielde guovddážis das go oahppi birge nu ahte hálddaša iežas dovdduid, bastá oassálastit sosiála oktavuođain ja áŋgiruššá áššiide mas ieš berošta. Balto ja Kuhmunen (2014) atniba iešbirgejeaddjiin mearkkašumi leat ollislaš proseassa mii nanne oahpu eallenahkái. Min skuvla atná árbemáhtu fievrredeami servodatovddasvástádussan, muhtomin hui árbevirolaččat ja eará háve ges ođđa dimenšuvnnas ođđaáigásaš servodagas. Dás sáhtát lohkat eanet skuvllavišuvnna birra.
