Eksámen – eksámenárvosátni
Skuvlajagi loahpas soaittát šaddat eksámenii, mii sáhttá leat njálmmálaš, njálmmálaš-praktihkalaš dahje/ja čálalaš. Árvosátni maid oaččut eksámenis čállo álo loahppaduođaštussii oktan oppalašárvosániin. Jus oaččut IV muhtin fágas, de sihkkojuvvo vejolaš eksámenárvosátni. Jus it ceavzze eksámena, de it leat ceavzán fágas vaikke leatge ožžon oppalašárvosáni. Jus ceavzzát eksámena, muhto it leat ceavzán oppalašárvosáni, de leat ceavzán fága.
Fuomáš ahte jus heaittát muhtin oahpposuorgefágain 2. lohkanbajis, de it oaččo dievaslaš duođaštusa jus gessot eksámenii dan fágas mas heitet.
Ođđa eksámen
Jus oaččut 1 oppalašárvosátnin dahje eksámenii, de lea dus vuoigatvuohta ođđa eksámenii vuosttas háve go fas lea eksámen. Oahppi váldá de eksámena seamma fágakodas.
Maŋiduvvon eksámen
Ohppiin dahje privatisttain joatkkaoahpahusas geain lea duođaštuvvon jávkan eksámenii (dábálaš eksámen, sierra eksámen, ođđa eksámen dahje maŋiduvvon eksámen) lea vuoigatvuohta ođđa eksámenii vuosttáš háve go fas lágiduvvo eksámen.
Maŋiduvvon eksámen ii galgga vuorbáduvvot ođđasit dan dihte go ohppiin maiddái lea vuoigatvuohta lasi oahpahussii § 5-2, vuosttaš lađđasa mielde. Dát gusto beroškeahttá das vállje go oahppi oažžut eambbo oahpahusa vai ii, seammás go lea dieđihuvvon ođđa eksámenii.
Sierra eksámen
Joatkkaoahpahusa ohppiin geat ožžot árvosátni 1 oppalašárvosátnin, ja geat eai vuorbáduvvo eksámenii fágas, lea vuoigatvuohta sierra eksámenii fágas.
Sierra eksámenii gusto čuvvovaš:
- Fágain main lea okta oppalašárvosátni ja guokte vejolaš eksámenmálle (ovdamearkka dihte matematihkka 1T ja eaŋgalasgiella jo1) gesso sierra eksámenii (čálalaš, njálmmálaš dahje njálmmálaš-praktihkalaš).
- Fágain main lea sierra eksámenmálle guđege oppalašárvosátnái (ovdamearkka sihte dárogiella čálalaš dahje amasgiella njálmmálaš) ii gesso, muhto eksámen lea dan oasis fágas mas oahppi lea ožžon árvosáni 1.
Dađistagaárvvoštallan
Oahpaheaddjit gozihit du ovdáneami ja addet máhcahemiid main sáhtát oahppat, vrd. § 9-11. Dađistagaárvvoštallan lea oassin oahpahusas, ja sáhttá leat njálmmálaš, čálalaš dahje goappašagat.
Árvvoštallama oktavuođas lea dus vuoigatvuohta:
- diehtit mii deattuhuvvo árvvoštallamis
- gaskkohagaid oažžut árvvoštallama dan gelbbolašvuođas mii dus lea juste dalle
- oažžut bagadallama das mo buoridat gelbbolašvuođa fágas
- searvat iežat gelbbolašvuođa, bargguid ja fágalaš ovdáneami árvvoštallamii
- ságastallat iežat skuvladili birra oktii jahkebeallái iežat gulahallanoahpaheddjiin dahje eará oahpaheddjiin luohkkáteamas
- iežat fágaoahpaheddjiin leat dialogas iežat fágalaš ovdáneami birra
- oažžut jahkebealárvvoštallama árvosáni hámis ja válddahusa iežat gelbbolašvuođas, ja mo sáhtát buoridit dan
Várrehus das ahte it soaitte oažžut árvosáni:
Jus lea vejolašvuohta ahte it oaččo árvosáni fágas jávkama dahje váilevaš árvvoštallanvuođu geažil, de galggat oažžut čálálaš várrehusa, vrd. § 9-7. Diehtu áddá dutnje vejolašvuođa njulget dili.
Fága loahppaárvvoštallan
Loahppaárvvoštallan muitala ohppiid, oahpahalliid, oahppokandidáhtaid ja hárjehallireivekandidáhtaid gelbbolašvuođa loahpas fága oahpahusa. Loahppaárvvoštallama vuođđun leat fága gealbomihtut, vrd. § 9-15 og § 9 -16.
Joatkkaoahpahusa loahppaárvvoštallamat leat oppalašárvosánit, eksámenárvosánit ja árvosánit dáin: fága- ja sváinnasreivegeahččaleapmi, hárjehallireivegeahččaleapmi ja gelbbolašvuođageahččaleapmi.
Jávkanrádji joatkkaskuvllas vrd. §9-8.
Joatkkaskuvlla ohppiin geain lea eambbo jávkan go jávkanrádji fágas, eai oaččo oppalašárvosáni dahje jahkebealárvvoštallama árvosániin fágas. Jávkanrádji lea logi proseanta fága jahkediibmologus.
Duođaštuvvon jávkan mii lea namuhuvvon § 9-53:s, ii lohkko jávkamin vuosttaš lađđasa mielde. Seamma gusto jus jávká šilljosihkarvuođakurssa geažil, ja luoddasihkarvuođakurssa nuppi ja goalmmát oasi geažil, vrd. johtolatoahppoláhkaásahusa § 11-6 ja § 11-8.
Oppalaš- ja eksámenárvosániid váidin
Go leat oahppi, privatista, oahpahalli, oahppokandidáhta ja hárjehallikandidáhta, de sáhtát váidit buot árvosániid mat galget du oahppoduođaštussii dahje gelbbolašvuođaduođaštussii.
Sáhtát maid váidit jus ii leat ožžon árvosáni muhtin fágas (IV). Don it sáhte váidit dađistaga árvvoštallama.
Váidináigemearri lea logi beaivve dan rájes go ožžot diehtit árvosáni, dahje livččet berren diehtit. Loga dáppe eksámena ja obbalaš árvosániid váidonvejolašvuođaid birra.